Als de partneralimentatie eenmaal is vastgesteld op een bepaald bedrag kunnen er zich altijd situaties voordoen die een wijziging in de hoogte van het alimentatiebedrag rechtvaardigen. Een belangrijke reden om het bedrag aan te laten passen door de rechter is een achteruitgang in inkomsten. Bijvoorbeeld als gevolg van werkloosheid of in verband met ziekte of een ongeval. De betaler dient zelf een verzoek in te dienen om ervoor te zorgen dat het alimentatiebedrag voor de partner wordt gewijzigd. Het gaat hier om een wijzigingsverzoek dat bij de rechtbank ingediend moet worden. Indien de rechter oordeelt dat de omstandigheden niet zijn gewijzigd, zal er geen inhoudelijke behandeling plaatsvinden van het verzoek.
Overigens kan de ontvanger van partneralimentatie net als de betaler eveneens een verzoek indienen bij de rechtbank om het bedrag te wijzigen. De rechter heeft op basis van de actuele omstandigheden de mogelijkheid de alimentatie te verhogen, te verlagen of op nul vast te stellen. De wet geeft aan dat er sprake moet zijn van een wijziging van omstandigheden. Dat is een breed begrip en kent in de wet geen verdere toelichting. De praktijk wijst echter uit dat er bij een wijziging van omstandigheden doorgaans gerefereerd wordt aan een verandering in de financiële situatie. Deze verandering kan zich bij beide partijen voordoen. Daarnaast kunnen andere veranderingen een rol spelen, zoals als een van beide ex-partners wangedrag vertoond. Als een betaler als gevolg van een reorganisatie werkloos wordt, kan dat aanleiding voor de rechter zijn om het alimentatiebedrag naar beneden bij te stellen of op nihil te stellen. Een en andere is uiteraard afhankelijk van de inkomsten na ontslag. De ingangsdatum van de wijziging van het bedrag wordt door de rechter genoemd en het is mogelijk dat de alimentatie met terugwerkende kracht veranderd wordt.
Niet-wijzigingsbeding
Het is in de praktijk niet altijd zo dat de rechter het alimentatiebedrag vaststelt. De ex-partners kunnen daar namelijk zelf ook in overeenstemming inspraak in hebben. De afspraken worden dan neergelegd in het echtscheidingsconvenant. Hierin kan ook een niet-wijzigingsbeding opgenomen worden. Dat betekent dat de partneralimentatie in de toekomst niet gewijzigd wordt ook al is er sprake van omstandigheden die veranderd zijn. Een beding van niet-wijziging is echter niet absoluut. Ook als deze bepaling in het convenant is neergelegd, kan de situatie zo uitzonderlijk zijn dat de rechter toch van mening is dat de alimentatie gewijzigd dient te worden. Er dient dan wel sprake te zijn van een totaal onredelijke situatie in verhouding tot het niet-wijzigingsbeding.