Het vaststellen van de hoogte van het bedrag aan partneralimentatie komt tot stand aan de hand van een aantal factoren. Het gaat namelijk enerzijds om de financiële behoefte van de ontvanger en anderzijds om de financiële draagkracht van de betaler. De behoefte en de draagkracht staan dus centraal. Er wordt gestart met het bepalen van de financiële behoefte van de ontvanger. In de praktijk is dat vaak de vrouw, maar het komt ook voor dat het hier de man betreft. In principe moet er dan inzicht verkregen worden in welke mate er sprake is van een ideale situatie, zodat de ontvanger in staat is om in het levensonderhoud te voorzien. Daarbij dient rekening gehouden te worden met de levensstijl zoals die er tijdens het huwelijk op na werd gehouden. Vervolgens wordt gekeken naar de financiële draagkracht van de betalende partij. Hierbij komt het neer op wat er financieel maandelijks gemist kan worden om in het levensonderhoud van de ex-partner te voorzien.
Het is niet eenvoudig om de hoogte van de partneralimentatie te berekenen. Er is namelijk vaak sprake van een complexe en uitgebreide berekening. In de berekening worden verschillende kosten en inkomstenbestanddelen meegenomen. De advocaten beschikken doorgaans over software om die gebruikt kan worden om tot een vrij nauwkeurige berekening van de alimentatie voor de ex-partner te komen. Het is natuurlijk van belang dat er enig inzicht wordt verkregen in de wijze waarop een berekening voor de alimentatie uitgevoerd wordt. De voornaamste stappen zijn hier dan ook een rij gezet, waarbij er uit is gegaan van de netto-methode. Dat houdt in dat er sprake is van het in de berekening meenemen van het netto inkomen van beide partijen.
1. Behoefte ontvanger alimentatie bepalen
Er wordt voor het vaststellen van de behoefte aan alimentatie uitgegaan van een bepaalde norm. Het gaat hier om ongeveer 60% van het netto gezinsinkomen waar de kosten van eventuele kinderen nog vanaf gaan. De kosten van de kinderen moeten dus duidelijk zijn, maar hiervoor wordt gekeken naar de tabel die Nibud beschikbaar heeft. In de praktijk kan het zo zijn dat de betalende partner een inkomen heeft van 1.600 euro op maandbasis en de ontvanger verdient 900 euro op maandbasis. De kosten voor kinderen bedragen per maand 400 euro. In dat geval is de behoefte 60% van het totaal min de kosten en dat komt uit op een bedrag van 1.260 euro. Aangezien de ontvanger zelf 900 euro verdient, blijft er 360 euro aan behoefte.
2. Draagkrachtruimte betaler alimentatie bepalen
Er wordt eerst gekeken naar wat het netto-inkomen is van de betaler van alimentatie. Er mogen meerdere kosten op het netto-inkomen in mindering gebracht worden. De kosten worden in dit geval lasten genoemd. De belangrijkste lasten worden meegenomen in de vorm van kosten die de betaler maakt om zelf in het levensonderhoud te kunnen voorzien. Het minimale bedrag dat nodig is om in het onderhoud te voorzien, heeft betrekking op onder meer woonlasten en de premie voor de zorgverzekering. Indien dat in een norm wordt vertaald, komt de bijstandsnorm voor een alleenstaande om de hoek kijken. De belangrijkste kosten worden dus bij elkaar opgeteld en deze uitkomst wordt het draagkrachtloos inkomen genoemd. Het gaat hier om het bedrag dat de betaler zelf moet hebben en dat dus niet meetelt om alimentatie van te betalen. Indien er na aftrek van de kosten nog een deel overblijft van het netto-inkomen kan er partneralimentatie vastgesteld worden. Het positieve saldo wordt ook wel draagkrachtruimte genoemd.
3. Vaststellen draagkracht en alimentatie
Op het moment dat de draagkrachtruimte bekend is, wordt daar doorgaans 60% van genomen dat in aanmerking komt om als alimentatie te dienen voor de ex-partner. In het voorbeeld van boven met een maandelijks inkomen van 1.600 euro en ervan uitgaande dat de kosten 1.200 euro zijn, blijft er een draagkrachtruimte over van 400 euro. Van dat bedrag wordt dan 60% genomen om dan uit te komen op een alimentatiebedrag van 240 euro. De behoefte van de ex-partner is op grond van het bovengenoemde voorbeeld groter, want die kwam uit op 360 euro. Gelet op de draagkracht van de betaler kan de ontvanger in dit geval maar een bedrag van 240 aan partneralimentatie ontvangen.
De uitleg die hierboven gegeven wordt, is uiteraard nog wat beperkt, want er kunnen allerlei omstandigheden van toepassing zijn. Op deze manier kan in elk geval wel enig inzicht worden verkregen in de wijze waarop de hoogte van het bedrag aan partneralimentatie tot stand komt. De systematiek van de berekening is nu toegelicht en dat geeft al wat meer inzicht in hoe en ander werkt bij het bepalen van de hoogte van het bedrag aan partneralimentatie.